Bloedonderzoek bij een ketogeen dieet

Bloedwaarden uitleg
Wanneer ik mensen vertel over het ketogeen dieet krijg ik nog wel eens gemixte reacties. Of het nou gaat om sceptische familieleden en vrienden of juist medische experts en artsen. Het ketogeen dieet als gezond dieet is nog niet overal gemeengoed. Gezondheid is immers een containerbegrip die op veel manieren kan worden uitgelegd. Een goede manier om je gezondheidsparameters in kaart te brengen is door halfjaarlijks een bloedtest te doen. Niks dat ik doe met de proefgrootte van één (N=1) bewijst iets en ik ben ook geen medisch expert, dus neem dit niet aan als medisch advies. Maar soms kan een zelfexperiment helpen om een hypothese te formuleren en te begrijpen hoe jouw lichaam werkt. Ik wil mensen daarom wel motiveren om naast hun dieet ook zorgvuldig te bekijken wat voor effect het dieet heeft voor jou persoonlijk middels regelmatige check-ups. Ik heb zelf mijn bloedtest gedaan via www.testjegezondheid.nl, waar je volledige preventieve testen kunt afnemen. Onderstaand mijn resultaten die ik in logische groepering probeer uiteen te zetten:

Glucose waarden

Het ligt voor de hand om te starten met de glucose waarden, welke je laag wilt hebben wanneer je op een ketogeen dieet bent. Het gevaar bij glucose moleculen is dat ‘losse’ moleculen in je bloedbaan kunnen kleven aan cholesterol deeltjes en ervoor zorgen dat deze deeltjes lange tijd in je bloedbaan blijven. Je lever kan de cholesterol namelijk niet goed verwerken als het gebonden zit aan een glucose molecuul. Door cholesterol lange tijd in je bloedbaan te hebben circuleren kan het leiden tot atherosclerose. Daarom kan het erg gevaarlijk zijn om al te vaak te cheaten bij een laag koolhydraat dieet met pizza, pasta, rode wijn en chocola.

Dus als je een dieet hebt dat hoog is in vetten, wil je er altijd voor zorgen dat je bloed glucose waarden laag zijn en in ieder geval onder de 5 mmol/L. Als dat niet het geval is kan een hoog vet dieet meer kwaad doen dan goed.

Cholesterol en BSE (bloedbezinking)

Cholesterol is belangrijk voor bescherming van neuronen, zenuwen, hormonen en botten. Een laag cholesterol leidt tot verlaging van IQ en verlaging van hormonen.  Hoge cholesterol waarden zijn zeker te verwachten wanneer je een ketogeen dieet volgt en zijn niet per se schadelijk. Daarnaast wil ik graag het misverstand uit de wereld helpen dat het eten van cholesterol een grote invloed heeft op de waarden in je lichaam. Het is inmiddels bewezen dat dit een zeer lage invloed heeft. Er zijn verschillende landen die dit inmiddels erkennen en hun dieetrichtlijnen daar ook op aanpassen. Bij een hoge cholesterol moet je je pas zorgen maken als ook je BSE waarden, oftewel je bloedbezinking, hoog is.

Je BSE is een primaire indicator voor inflammatie of ontsteking. Een hoge inflammatie in je lichaam verhoogt namelijk ook de kans van oxidatie van cholesterol in je bloedbaan, wat leidt tot verhoging van vrije radicalen die het hart- en bindweefsel kunnen beschadigen. Dat wil dus zeggen dat je nog zoveel goede vetten kunt eten. Juist deze vetten kunnen in dit geval schadelijk zijn als je hoge inflammatie hebt vanwege bijvoorbeeld veel stress of te weinig slaap. Een natuurlijke manier om je inflammatie te verlagen is door kurkuma te consumeren of door consumptie van de paddenstoelen elixir chaga.

Triglyceriden, LDL en HDL

Wanneer mensen starten met een koolhydraat arm dieet of een ketogeen dieet zie ik wel eens klodders mayonaise, crème fraîche en ladingen aan willekeurig gekozen oliën en vetten voorbij komen. Als je je triglyceriden door het dak wil hebben is dat de snelste manier om het voor elkaar te krijgen. Triglyceriden zijn vetten die in het bloed voor komen. Hoe lager het gehalte hoe beter dat is. Hoge triglyceride waarden blijken vetverbranding niet te ondersteunen en leiden tot een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Met name vegetarische oliën die bloot hebben gestaan aan hoge temperaturen en verwerking kunnen hogere aantallen triglyceriden bevatten. Vlees dat op hoge temperatuur gerookt is of gebrande noten kunnen ook je triglyceriden verhogen. Trygliceriden dienen onder de 1.5 mmol/L te zijn dus met mijn 0.4 mmol/L ben ik erg tevreden.

LDL-cholesterol wordt ook wel het slechte cholesterol genoemd. Het vervoert cholesterol naar verschillende delen van het lichaam en kan zich makkelijk nestelen in de wanden van slagaders en zo een vernauwing veroorzaken. Onder 4,5 mmol/l is wenselijk, het is nog beter indien het onder de 3,0 komt.

HDL-cholesterol wordt ook wel het goede cholesterol genoemd. Het voert het teveel aan cholesterol af naar de lever. De lever voert het af via de darmen. Vele studies hebben uitgewezen dat een hoog HDL gehalte de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk verkleint.

TSH (Thyreoid Stimulerend Hormoon)

Koolhydraten zijn nodig voor het omzetten van inactieve schildklier hormonen naar actieve schildklier hormonen. Als je op een zeer laag koolhydraat dieet bent, dan kan het zijn dat je deze conversie limiteert. Daarom is het belangrijk je TSH waarden in de gaten te houden bij een koolhydraatarm dieet of ketogeen dieet. Je TSH geeft een signaal aan je schildklier om meer hormoon af te geven, dus als je schildklier niet actief genoeg is krijg je een verhoogde TSH waarde. En deze verhoogde waarde kan een indicatie zijn voor schildklier- of metabolische schade.

Als dit het geval is dan betekent het dat je het beste voeding kan consumeren die rijk is aan jodium en selenium. Selenium is een antioxidant en kun je bijvoorbeeld vinden in zee groenten of macadamia noten. Ik neem dit zelf door Yerba Mate te consumeren. (Wanneer je koolhydraten stratetegisch consumeert zoals bijvoorbeeld tijdens of na sport kun je er ook voor zorgen dat koolhydraat gebruikt wordt voor energie in plaats van dat het leidt tot verhoogde glucose levels.)

Dit betekent dus ook dat als je een zeer actieve sporter een probleem hebt als het aankomt op je hormonale balans, wanneer je het advies volgt van "huismussen" om minder dan 40 gram koolhydraten per dag te eten. Als actieve sporter kun je best 100-200g koolhydraten per dag eten en toch weer snel terug in ketose zijn. Mocht je dit niet geloven, probeer het dan zelf eens uit en meet je waarden met ketostrips of de Ketonix.

MCV, hemoglobine, hematocriet (rode bloedcellen)

MCV is de afkorting voor de Engelse term ‘mean corpuscular volume‘. De MCV test bepaalt de gemiddelde grootte van de rode bloedcellen. MCV kan worden gebruikt als een algemene test voor het opsporen van verschillende aandoeningen. Zo geeft de grootte van rode bloedcellen bijvoorbeeld informatie over de oorzaak van bloedarmoede. Mijn MCV valt met 94 femtoliter binnen de limiet van 80-100 femtoliter. Met name consumptie van voldoende rood vlees en groente kunnen de uitslag positief beïnvloeden.

Hemogobline is een eiwit binnen rode bloedcellen dat zuurstof transporteert. Hoe meer hemoglobine je hebt des te groter is je VO2 max en hoe meer zuurstof kun je ontvangen. Voor het maken van een normale gezonde rode bloedcel zijn ook dingen als vitamine B6, zink, ijzer, vitamine B12 en foliumzuur belangrijk.

Hematocriet is het percentage van bloed dat bestaat uit rode bloedcellen. Je kunt hematocriet waarden bijvoorbeeld verhogen met voeding rijk in ijzer als groene groenten, vis of lijnzaadolie.

Natrium en kalium

Wanneer je voor het eerst in ketose raakt kun je best wel wat bijeffecten hebben. De metabolische veranderingen zijn vrij drastisch omdat iedere cel in je lichaam moet converteren van glucose naar vet metabolisme. Je insuline waarden gaan omlaag vanwege de gereduceerde consumptie van koolhydraten wat effect heeft op je nieren. Insuline vertelt je nieren om natrium vast te houden. Als insuline laag blijft dan gaat je lichaam natrium en water afvoeren.

Daarom is het belangrijk om voldoende natrium en water toe te voegen aan je dieet wanneer je minder koolhydraten gaat eten. Dit voorkomt dus de symptomen van de zogenoemde ‘keto flu’ - hoofdpijn, misselijkheid en moeheid. Wat hier heel goed tegen helpt is botten bouillon met een goede kwaliteit zout, voldoende rust, geen intense sportactiviteiten en voldoende mineraal rijk water. Het beste advies is om hiermee je tijd te nemen en niet te snel op te geven wanneer je in de eerste fase van ketose zit.

Net zoals natrium geeft kalium ook de vochthuishouding weer, zo kan een te hoog duiden op nier stoornissen en een te lage waarde kan ontstaan door ondervoeding.

ALAT

ALAT is een enzym, een eiwit dat cellen helpt om stoffen om te zetten in andere stoffen. ALAT is te vinden in de nieren, het hart en in spieren, maar voornamelijk in de lever. Een verhoogde ALAT waarde kan erop duiden dat er ALAT in het bloed lekt vanuit de lever, wat wijst op leverschade. ALAT kan ook enigszins verhoogd zijn vanwege zware training, hoge voedingsinname of blootstelling aan vervuiling, maar normaal gesproken zou de hoeveelheid ALAT niet boven de limiet moeten zijn.

Kreatinine

Kreatinine is de enige waarde waar ik me enigszins zorgen om maak. Een verhoogde waarde kan namelijk duiden op een verminderde nierfunctie. Echter, ook hier heeft activiteit de dag voor de test invloed op het resultaat. Ook een hoge vleesconsumptie en dehydratie in de ochtend  voor de test kunnen de waarde verhogen. Tot slot neem ik ook dagelijks een creatine supplement dat de uitslag enigszins beïnvloed. Deze houden we dus wel extra in de gaten bij de volgende test.

Heb je nog vragen of opmerkingen? Laat ze achter in de comments. 
Mocht je naast bloedonderzoek en ketose nou interesse in andere onderwerpen aangaande gezondheid, neem dan eens een kijkje op Biohackopedia waar je nog veel meer kan leren over goede gewoontes op het gebied van gezondheid!

~ Stay Keto!